اکرم بهرامیان

علم واقعى چيست؟

جواب اين سؤال و خصوصيّات علم واقعى را در قرآن و حديث  خواهيم جست.

إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ (فاطر /28) تنها و تنها عالمان از خدا مى‏ترسند. علم خشيت آور است؛ يعنى هر كه علم دارد، خشيت دارد و از آن سو در ادعيه تصريح شده است كه هر كس خشيت ندارد، عالم نيست.

حال به دانش‏هاى بشرى بنگريم؛ فيزيك، شيمى، پزشكى و حتّى دانش‏هاى ما ورايى هيچ كدام به خودى خود خشيت‏آور نيستند، و چه بسيارند دانشمندانى كه به كل منكر وجود خدايند! همچنین  كم نبوده‏اند کسانی كه از قرآن و حديث و ديگر دانش‏هاى معنوى سرمايه‏ى دنيا اندوخته‏اند؛ دين  را به دنيا فروخته‏اند، و خشيت ندارند.

قال أمير المؤمنين عليه السّلام: «إنّ العرش خلقه اللَّه تعالى من أنوار أربعة: … و نور أبيض منه ابيضّ البياض و هو العلم الّذي حمّله اللَّه الحملة و ذلك نور من عظمته، و بعظمته و نوره أبصر قلوب المؤمنين …» کافی ،ج1،ص 129

علم نور است؛ نورى كه خدا به كسانى مى‏بخشد. پس لزوما روشنگر است و عالم را به حقيقت مى‏رساند.  اين نور حتما راه نما و روشنايى بخش است. بر گرفته از آداب سفر در فرهنگ نيايش، ص: 30

وَ هُوَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ في‏ سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ كانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً وَ لَئِنْ قُلْتَ إِنَّكُمْ مَبْعُوثُونَ مِنْ بَعْدِ الْمَوْتِ لَيَقُولَنَّ الَّذينَ كَفَرُوا إِنْ هذا إِلاَّ سِحْرٌ مُبينٌ (هود :7)
و او کسی است که آسمان و زمین را در (فاصله) شش روز آفرید و عرش او بر آب قرار داشت تا شما را بیازماید که عمل کدام یک از شما نیکو تر است .و (ای رسول) اگر بگویی شما پس از مرگ زنده برانگیخته خواهید شد کافران خواهند گفت این جز سحر آشکار نیست .